Thờ cúng Tổ tiên ông bà và những bậc tiền hiền có công với dòng tộc, với làng nước từ lâu đã trở thành nét đẹp văn hóa và có sức sống bền lâu của người Việt. Vào những ngày giỗ chạp, ngày Tết cổ truyền con cháu dâng lên bàn thờ hoa quả, mâm cỗ và thắp ba nén nhang khấn vái người đã khuất càng thể hiện tấm lòng thành của người còn sống đối với người quá cố. Các vị chư tăng hay người tu tại gia và kể cả nhiều người không tu hành, nhưng đêm đêm vẫn thắp hương lên trang Phật hoặc ngày rằm, mùng một về chùa lễ Phật, từng nén hương họ dâng lên Phật tổ để mong được ban phước lành, được vạn sự như ý…Và, còn rất nhiều, rất nhiều những lễ hội, cúng đình miếu, ma chay cũng đang diễn ra hàng ngày, hàng đêm nghi ngút hương khói tỏa lên từ những nén nhang.
Ba nén nhang thơm đã trở thành cái cầu nối để con người bằng xương bằng thịt đến với cõi tâm linh Trời- Đất, đến với cõi vĩnh hằng, tín ngưỡng, tôn giáo. Khói nhang đã len lỏi vào tận ngõ ngách của đời sống của người Việt và môt số nước châu Á. Những ngày cuối năm đi mua sắm Tết, ai cũng ưu tiên chọn lựa mua mấy bì nhang, họp nhang thiệt thơm về thắp cho Trời Phật, Tổ tiên ông bà. Hơn hẳn mọi chốn linh thiêng, một tôn giáo, một gia đình hoặc dòng tộc, một cộng đồng dân cư khép kín, đó là mọi người, mọi nhà của cả đất nước Việt Nam và cả cộng đồng người Việt đang sống ở nước ngoài hướng về đêm giao thừa giữa năm cũ mới. Mỗi chúng ta, khó ai diễn tả nổi sự xúc động trong khoảnh khắc giao thừa- Đúng vào lúc 0 giờ đêm ba mươi trong tiết trời se lạnh, nồi bánh tét, bánh chưn vừa vớt ra chọn cây bánh to đẹp nhất đặt lên bàn thờ, và mọi công việc đâu vào đó, mọi vật dụng trong nhà được dọn dẹp, sắp đặt tươm tất, cả không gian trời đất tĩnh mịch, dường như mười hai con giáp và cả những sinh vật khác cũng yên lặng trong giờ phút thiêng liêng, ai ai cũng đang hướng về cội nguồn Tổ tiên. Trong mỗi mái ấm gia đình mọi người ăn mặc chỉnh tề, quây quần bên nhau dâng hương hoa, mâm cỗ lên bàn thờ ông bà. Nhiều nơi đã khôi phục y lễ, chủ gia là đàn ông hay đàn bà đứng tuổi vận áo dài, đội khăn xếp thắp ba nén nhang nghiêm cẩn, tịnh tâm đứng trước bàn thờ ông bà Tổ tiên khấn vái, trịnh trọng thỉnh mời người đã khuất về cùng con cháu đón mừng năm mới, sau đó lần lượt các thành viên trong gia đình đều thắp nhang thơm dâng lên bàn thờ để tưởng nhớ người đã khuất. Ba trăm sáu lăm ngày trong một năm, không có thời khắc nào thiêng liêng hơn giờ phút giao thừa đêm 30 Tết.
Làn khói trắng lẫn khuất, ẩn hiện, quấn quyện cùng mùi thơm nhè nhẹ lan tỏa trong không gian yên tĩnh ấm cúng, càng làm cho mỗi người trong gia đình cảm thấy gần gũi, gắn kết nhau hơn trong tình yêu thương gia đình, huyết thống. Và, từ trong sâu thẳm tâm hồn chúng ta như cũng được gần gũi với linh hồn người đã khuất, nhất là đấng sinh thành, hay người mà mình yêu thương nhất lúc sinh thời. Trong mỗi gia đình, mỗi cộng đồng và cả đất nước cũng đều có cảm nhận phút giây đón giao thừa như thế. Có lẽ trong tâm thức mỗi người Việt Nam
Tôi chưa có điều kiện tìm hiểu nguồn gốc cây nhang và tục lệ thắp nhang lên cõi linh thiêng có từ lúc nào và ai là người cổ xướng, sáng lập. Nhưng có lẽ, từ khi có tục lệ thắp nhang lên bàn thờ Tổ tiên ông bà, thì cây nhang với số lượng nhiều nhất đã từng theo chân các bậc thiền sư truyền đạo Phật vào nước ta và ngày ngày cây nhang đã tỏa khói hương nghi ngút nơi cửa Phật. Qua lịch sử vua Trần Nhân Tông, vị vua duy nhất nước ta xuất gia quy y, sáng lập Thiền phái Trúc Lâm- Phật Hoàng hẳn đã dùng nhiều nhang để Lễ Phật.
Tôi đã từng chứng kiến nhiều người trước khi đi xa bằng phương tiện tàu, xe là thắp nhang khấn vái tiên linh để cầu may mắn, an toàn, và khi về nhà cũng thắp mấy nén nhang lên bàn thờ trước rồi mới nói chuyện hoặc làm công việc. Nhiều người vào buổi cơm chiều là thắp nhang trên bàn thờ Phật, bàn thờ ông bà rồi mới đi ăn cơm, tức là khấn vái tiên linh trước khi mình ăn cơm. Không ít nơi còn có tục lệ thắp nhang trên từng gốc cây cổ thụ, ụ gò mối, góc nhà với quan niệm mọi vật đều có đời sống tâm linh...Nhưng hơn tất cả, vẫn là ngày Tết, đặc biệt là thời khắc đón giao thừa giữa năm cũ mới, không chỉ các bậc cao niên mà cả nam nữ thanh niên...ai cũng tay cầm nhang hướng về cõi linh thiêng khấn vái cầu nguyện một năm mới phúc- lộc- thọ khang ninh...lúc ấy nét đẹp chân- thiện- mỹ đang đến với mọi người và ai cũng cảm thấy như được thanh thản, bình yên trong tâm hồn.
Người Việt Nam dù ở đâu, thành thị hay miền quê, trong hay ngoài nước, mỗi dịp Tết đến, Xuân về, mà thiêng liêng hơn cả là giây phút đón giao thừa ai ai cũng đều thắp nén nhang lên bàn thờ để tỏ lòng thành kính, vọng tưởng ông bà Tổ tiên. Nén nhang được thắp lên trong không khí ấm cúng, cầu nguyện những điều phước lành cho mọi người trong gia đình, tạo nên không khí ấm áp cho những ngày đầu Xuân.
Nén nhang trong đêm giao thừa, giây phút chuyển giao năm cũ mới để rồi mọi người, mọi nhà rạo rực thức trọn đêm chờ đón bình minh ngày mới- sáng mùng Một đầu năm, cả đất trời vào Xuân, muôn hoa khoe sắc màu rực rỡ, muôn cây đâm chồi nảy lộc, trên gương mặt ai cũng rạng rỡ tươi cười chào đón, chúc mừng nhau một năm mới an khang, thịnh vượng./.
Tháng Chạp năm Nhâm Thìn- 2012
T.D.Đ
0 nhận xét:
Đăng nhận xét