1.
Đám tang bà Năm được đưa vào một ngày trời mưa lất phất. Không khí ảm đạm, thê lương. Tiếng khóc, có khi gào thét, có khi lại thút thít, ỉ ôi, tạo thành một thứ âm thanh u uẩn và… rờn rợn. Chiếc xe đẩy quan tài bà Năm đi trước, theo sau là bốn người con trai, bốn người con gái và hai cô con dâu. Mấy đứa con gái khóc ngất, chân nọ đá chân kia, liểng xiểng. Chịdâu cả không khóc, trong chiếc trúp màu trắng trùm kín ngang lưng, chị dâu cả ngang nhiên bấm điện thoại, vẻ mặt tỉnh bơ như đang đi hội. Người ta nói rằng, khi còn sống, bà Năm và con dâu không hợp nhau. Trên đời, có mấy khi mẹ chồng nàng dâu hợp nhau bao giờ. Trong đám người đi sau, nghe rơi rớt lại vài câu nói, không rõ là hờn trách, hiển nhiên, hay là một thứ trạng thái nào đó: Bà ấy chết, nó còn mừng nữa là khóc…
Thằng Út và con Nhỏ đi sau cùng, hai chị em dựa vào nhau, ánh nhìn mờ dần về phía chiếc xe chở quan tài đang tiến về nghĩa địa…
2.
Út điện thoại, bảo rằng hôm qua bố đi cầu hồn cho mẹ. Mẹ nói với bố nhiều lắm. Mẹ gửi lời dặn dò đến tất cả mấy chị em tôi. Thằng út vừa nói, vừa khóc hu hu như ngày xưa nó bị đứa bạn cướp mất viên kẹo. Nó bảo nó sợ. Thầy bảo mẹ thiêng lắm, khi bố và út vừa bước vào, thầy đang trò chuyện với ai đó, bỗng ngưng bặt. Thầy nhìn hai bố con út, rồi kêu lại, bảo mẹ biết hôm nay bố và út sẽ tới, nên đã ngồi trên vai thầy chờ từ sáng sớm. Rồi bỗng dưng giọng thầy vang lên tiếng nói của phụ nữ, út nghe y chang tiếng của mẹ mình chị à. Mẹ dặn rằng nửa đêm có nghe tiếng mẹ gọi ngoài đường thì tuyệt đối không được thưa và không được đi ra. Trong nhà là mẹ, còn ngoài đường là ma. Họ giả giọng mẹ để lừa gạt những người yếu bóng vía. Cảm giác ớn lạnh chạy dài sống lưng tôi, như khi một mình đứng giữa bãi tha ma vào đêm khuya. Giọng thằng út lại thủ thỉ: mẹ còn bảo với bố em là do bà cô tổ đầu thai, sau này em sẽ quy y cửa Phật để thay gia đình trả nợ. Mẹ dặn em phải năng đi chùa và thành tâm khấn Phật. Còn chị, mẹ nói... mẹ nói... Tim tôi như nhảy ra khỏi lồng ngực, thình thịch đập. Lại cái rung người ớn lạnh, như khi sợ hãi, và như khi đọc một vần thơ hay câu văn xúc động. Thằng út cứ ú ớ, ngắt quãng làm tôi càng hồi hộp hơn. Rồi nó nói một hơi không nghỉ: Mẹ bảo chị rằng tình duyên đã đến nhưng công danh chưa toại, công việc chưa dừng lại ở đó, và mẹ buồn về chuyện để tang của chị…
Chiếc điện thoại rời khỏi tay tôi, rơi tuột xuống giường. Mẹ, con có lỗi với mẹ. Con đã không cẩn thận để làm mất băng tang của mẹ. Từ nhỏ tới giờ, trong mấy anh em, người mẹ thương nhất là con. Người mẹ hi vọng và đặt niềm tin nhiều nhất cũng là con. Vậy mà… con lại là người làm mẹ buồn.
Tôi đứng dậy, lấy mấy cây nhang thắp và cắm lên bàn thờ mẹ. Trong di ảnh, mẹ vẫn nhìn tôi, cười hiền – nụ cười hiếm hoi trong đời mẹ. Mấy hôm liền, tôi mơ thấy mẹ luôn. Mẹ cứ đứng từ xa nhìn tôi và mỉm cười, có khi mắt mẹ rưng rưng, tuyệt nhiên không nói với tôi bất cứ một lời nào ít ỏi. Cứ mỗi lần như vậy, tôi lại òa khóc, gọi mẹ và nhoài người thật nhanh về phía ấy. Khi tay tôi khẽ chạm vào mẹ, thì cũng là lúc hình hài mẹ vụt mất, tan biến vào khoảng trống mênh mông trước mặt mình. Tôi hoang mang, gọi mẹ đến khẳn đặc mà không một lời đáp lại, chỉ có tiếng vọng của chính mình xa xa, nghe như tiếng vọng của núi trong một đêm mù sương ma mị.
Ngày mẹ đi, mưa ơ hờ phủ xuống trần gian, như một lời khóc tiễn biệt một người không bao giờ trở lại. Ba chị em tôi về tới nhà khi mẹ đã yên giấc trong áo quan đậy kín. Tôi gào khóc, ùa lại với mẹ bằng tất cả sức lực còn lại. Nhưng… có những bàn tay ngăn tôi lại – bàn tay xây bức tường thành chia rẽ tôi với mẹ tôi. Tiếng khóc thút thít nghe như vỡ đôi những nỗi đau chẳng còn nguyên vẹn. Tôi vùng vẫy, gào lên bằng bản năng của một người con khát mẹ. Thả tôi ra, để tôi lại với mẹ của tôi. Đừng ngăn tôi về với mẹ mà. Bàn tay tôi chới với chạm vào áo quan của mẹ, lạnh toát. Hình như, tôi lay mạnh chiếc áo lạnh lùng ấy. Mẹ ơi, con về với mẹ rồi đây. Nhỏ của mẹ đã về rồi, sao mẹ không nhìn mặt Nhỏ, mẹ ơi… Tôi gào lên, thảng thốt. Những tiếng khóc to hơn, những ánh mắt hướng về phía tôi ngậm ngùi hơn, hình như thế. Mãi cho tới khi anh trai tôi nắm chặt lấy cánh tay tôi, nói trong nước mắt: Em để cho mẹ nằm yên. Đừng xô mẹ ngã, tội mẹ, em ơi… Tôi lặng người, lặng tiếng khóc như vừa sực tỉnh giấc chiêm bao.
Tôi không được nhìn mẹ một lần cuối. Mới hôm qua thôi, giọng nói ấm áp của mẹ vẫn còn thầm thì bên tai tôi. Mẹ cười và bảo mẹ khỏe nhiều rồi, con cứ an tâm làm việc cho tốt, nghe. Tôi dạ, thấy lòng mình nhẹ bâng. Vậy mà… sao hôm nay tôi đã không còn mẹ. Sao hôm nay tôi gọi mẹ khản cả cổ mà mẹ vẫn không nghe? Mất mát ơi, sao lại ập đến với tôi thảng thốt quá! Tôi còn chưa kịp chuẩn bị mà…
3.
Ba hôm liền mấy anh chị em Nhỏ đi thăm mộ mẹ. Bố bảo các con đi thăm trộm nên phải đi lúc trời còn chưa sáng, chưa có ai trên đường và ngoài đồng. Mấy anh và thằng út chống gậy đi trước, Nhỏ và các chị đầu phủ trúp đi sau, ai cũng dặn lòng không được khóc kẻo người ta nghe thấy, chỉ có tiếng thút thít đứt quãng tạo thành một âm thanh não lòng. Trên đường đi trời cũng mưa như ngày mẹ rời xa chị em Nhỏ để đi về nơi khác, mà Nhỏ vẫn luôn mong rằng, nơi ấy, mẹ sẽ không phải khổ nhiều, chịu đựng nhiều vì miếng ăn, manh áo và những nụ cười của tám anh chị em Nhỏ.
Phải mất gần 30 phút chị em Nhỏ mới lên tới nghĩa địa, nơi mẹ nằm lạnh lẽo dưới đất sâu. Khi mấy anh em Nhỏ quỳ trước mộ mẹ, còn anh cả chuẩn bị đốt nhang làm lễ thì trời bỗng tạnh mưa. Như vô thức, Nhỏ ngước nhìn lên, thấy trời thoáng đãng. Nhỏ lạnh xương sống vì một lý do mơ hồ nào đó, mà chỉ Nhỏ mới biết, mới cảm nhận được.
Làm lễ xong, mấy anh em Nhỏ ôm lấy nhau, khóc mẹ. Nhỏ lạy mẹ, thì thầm với mẹ những lời nói vô hình mà chỉ cơn mưa mới nghe thấy. Thằng út ngây thơ khi đã đi được một đoạn đường ngắn, còn ngoái lại gọi mẹ ơi về với con. Nhỏ không nín được lòng, òa khóc chẳng cần ý tứ. Vẫn không tin được mẹ đã rời xa bố và mấy anh em Nhỏ mà đi. Khi anh em Nhỏ ra về, đi được một quãng dài thì trời lại đổ mưa, không ai bảo ai, mấy anh em siết chặt lấy tay nhau như vừa được nhìn thấy mẹ. Thằng út lại hồn nhiên bấu tay Nhỏ: chị ơi, ông trời thương nên tạnh mưa cho chị em mình thắp hương cho mẹ chị nhỉ! Tự nhiên trong lòng Nhỏ trào lên tình thương nó tột độ. Tội nghiệp em Nhỏ, giá như nó lớn hơn vài tuổi để có thể đương đầu và chấp nhận nỗi mất mát này. Ừ, em ngoan, ông trời thương mình và mẹ cũng thương mình nữa, em phải ngoan, không sẽ làm mẹ buồn, nghe không? Nhỏ siết tay nó chặt hơn, mong truyền được chút hơi ấm ít ỏi sang bàn tay bé nhỏ và lạnh queo quắt của nó trong tay Nhỏ. Thằng út lại chạy lên phía trước gần anh cả và hỏi: anh ơi, sao chị dâu không đi cùng anh em mình? Câu hỏi của nó xoáy sâu vào nỗi đau trong lòng Nhỏ. Không dưng, có thứ gì đó vỡ òa, vụn nát trong trái tim Nhỏ. Dẫu Nhỏ biết rằng, mẹ sẽ chẳng bao giờ trách cứ gì chị dâu, cho dù chị có sai, có làm điều không phải với mẹ, thì mẹ vẫn nhận phần lỗi về mình, vẫn thanh minh với mọi người rằng, tại mẹ không tốt, không biết đường bày dạy cho con nên mới vầy. Ánh nhìn của Nhỏ cứ chông chênh về một phía – nơi mà lúc nào Nhỏ cũng thấy một khoảng trống mênh mông không có mẹ.
Hôm ba ngày mẹ Nhỏ, trời cũng mưa lâm thâm. Cái rét cứa vào da thịt rát buốt, còn cái lạnh lẽo và nỗi đau cứa ngang con tim của bố. Mắt rơm rớm nước, bố quay mặt vào trong, sợ chị em Nhỏ thấy lại khóc òa. Chờ làm lễ xong, anh em Nhỏ theo thầy lên mộ mẹ. Mấy người hàng xóm không ai bảo ai, đưa cho mấy anh em Nhỏ mỗi đứa một cái áo mưa, bảo mặc vào kẻo ướt. Nhỏ lắc đầu, thằng út cũng ứ ừ không chịu mặc. Ông thầy cúng khoác vào người chiếc áo mưa trông kỳ kỳ một cách khó nhọc và ra hiệu cho mấy người mang đồ làm lễ lên mộ trước. Khi anh em Nhỏ đi được một đoạn ngắn thì trời tạnh mưa. Thầy vứt chiếc áo mưa trên người xuống đất, ngẩng đầu lên trời mà cười khà - Bà này đúng là thiêng thật, lại còn sợ con cái ốm nữa à? – rồi đi tiếp. Lên tới nơi, thầy bày đồ lên mộ tổ và mộ mẹ rồi bắt đầu làm lễ. Thầy gọi: Ba đứa ở xa không về kịp lên đây. Nhỏ với hai chị bước lên và quỳ đằng sau thầy. Sau khi lẩm bẩm mấy câu gì trong miệng, thầy xóc hai đồng xu xin keo. Trong dĩa hiện lên hai mặt âm dương sấp ngửa. Thầy lại cười khà: Ai bảo là không có ma nào. Mẹ tha thứ cho các con ở xa về không kịp rồi đó, vái mẹ đi – thầy quay ra sau dịu dọng với ba chị em Nhỏ.
Có con chim ngang qua đánh rơi tiếng hót thảng thốt, não nề. Từng cụm mây nhập vào làm một, nhuộm xám trời chiều. Gió rít khe khẽ, thốc vào mắt Nhỏ cay xè. Thằng út dựa đầu vào vai Nhỏ, thút thít khóc. Giá mà nó lớn hơn chút nữa. Hay đôi khi bé hơn, còn ngây thơ như hồi mấy chị em Nhỏ còn tung tăng cầm vắt xôi đi khoe bạn khi ông nội mất, có thể nó sẽ không khóc nhiều như bây giờ. Nhỏ muốn làm điều gì đó cho nó. Nhưng biết làm gì đây? Bàn tay nhỏ lạnh toát của nó vội rời bàn tay Nhỏ. Nó chạy lên phía trước, quỳ sạp xuống và đập liên hồi lên mộ mẹ. Sao mẹ không lên đây mà ôm chị Nhỏ này. Chẳng phải mẹ thương chị nhất nhà sao? Mẹ còn thương chị hơn cả út nữa. Nay chị về rồi, không thấy mẹ nữa, chị cứ trốn út ra vườn khóc nhè thôi… Mẹ ôm chị Nhỏ đi, không chị cứ khóc hoài.
Nhỏ không kìm lòng được, chạy lại ôm chầm lấy nó. Hai chị em Nhỏ òa khóc. Mưa không còn rơi, nên chẳng ai át được tiếng khóc như tiếng lòng đứt quãng của hai chị em Nhỏ. Các anh chị, không ai bảo ai, cũng lặng lẽ đi lại quỳ bên cạnh mộ mẹ. Mấy anh chị em Nhỏ ôm lấy nhau, vội vã và siết chặt. Giọng chị Hai nghèn nghẹn: Mẹ đi rồi em Nhỏ làm sao? Nó yếu nhất nhà, đụng tí là ngất mẹ ơi. Mẹ về với chị em con đi, ở dưới đó chi cho lạnh lẽo mẹ ơi.
Nhỏ lặng người trước mọi thứ, không khóc được nữa. Mắt Nhỏ ráo hoảnh rồi, trũng sâu như hai khoảng trống hun hút chẳng thứ gì lấp đầy được nữa. Nỗi đau quá lớn khiến Nhỏ như không còn đứng vững. Giá mà có thể cho Nhỏ một nỗi mất mát nào đó lớn hơn, biết đâu vết thương trong lòng Nhỏ sẽ dịu bớt lại, và Nhỏ sẽ lại biết khóc. Nhưng mà Nhỏ không thương mình bằng hai đứa em. Dù sao Nhỏ cũng đã lớn, cũng đã được mẹ thương yêu ngầy ấy năm trời. Hai đứa em của Nhỏ thì còn dại quá. Mẹ chưa được nhìn thấy chúng khôn lớn và trưởng thành. Từ nhỏ tới lớn, Nhỏ luôn chiếm hết tình thương của bố mẹ và mọi người, chỉ để cho hai đứa nó tí chút ít ỏi. Lòng trào lên nỗi đau cuộn xoáy, Nhỏ chỉ biết ôm hai đứa thật chặt, như ngày xưa được nằm trong lòng mẹ những mùa đông buốt lạnh.
4.
Tôi ốm…
Một tuần lễ nằm li bì trên giường bệnh, tôi chợt nhận ra nhiều điều. Toàn nói đúng, con người mình chẳng ai thoát khỏi quy luật sinh – lão – bệnh – tử của cuộc đời. Rồi tôi cũng thế, một lúc nào đó, khi cái duyên với trần ai đã hết, tôi cũng sẽ như mẹ, sẽ rời khỏi quán trọ cuộc đời, để tìm cho mình một nơi khác, và biết đâu nơi ấy, mẹ đang chờ tôi, đang mở rộng vòng tay để đón một cái ôm dài thật dài. Và biết đâu ngày ấy, trời sẽ lại đổ mưa. Cơn mưa, như một sợi dây vô hình trói cột đời tôi và mẹ. Ngày tôi sinh ra, mẹ kể, khi tôi cất tiếng khóc đầu tiên cũng là lúc ông trời đổ mưa. Lúc đó, mẹ đã nghe tiếng khóc của tôi như một bản tình ca nào đó, êm đềm và da diết. Ngày tôi rời xa mẹ và gia đình để vào đại học tận miền Nam xa xôi, trời cũng lại đổ mưa. Mưa át tiếng thút thít của tôi và tiếng khóc ơ hờ của mẹ khi dùng dằng rời khỏi vòng tay rất chặt và tiếc nuối. Tôi nghe như bản tình ca mà ngày xưa mẹ kể, cũng da diết và êm đềm. Khi mẹ rời xa tôi và các anh chị, trời cũng đổ mưa. Tôi đã tin mẹ về với cơn mưa ấy. Mưa sẽ đưa mẹ đi đến một thế giới khác, tươi đẹp hơn, và mẹ sẽ sống thanh thản hơn, nhẹ lòng hơn.
Ngày giỗ đầu tiên của mẹ, trời mưa lãng đãng như một đêm sương nặng hạt. Tôi lặng đứng trước bàn thờ mẹ, cố dặn lòng mình không được khóc. Nỗi nhớ vẫn luôn thường trực và ùa đến thảng thốt trong những giấc mơ tôi có mẹ, nhưng tuyệt nhiên chẳng u buồn. Thằng út nắm nhẹ lấy bàn tay tôi, cũng tuyệt nhiên không khóc. Chị em tôi cất nỗi nhớ ấy vào khoảng trống chỉ dành riêng cho mẹ trong lòng, tự nhủ với lòng mình đừng làm mẹ bịn rịn và quyến luyến trần gian.
Dù ngày giỗ của mẹ vắng mặt chị dâu, nhưng tôi cũng không buồn nhiều như ngày xưa nữa. Tôi tự hiểu rằng, mẹ đã tha thứ hết cho những lỗi lầm của mọi người, trong đó có chị. Mẹ ra đi nhẹ lòng lắm. Bên di ảnh của mẹ, thoảng trong làn khói hương đan quyện vào nhau từng vòng rồi dần tan loãng ấy, có nụ cười như nắng ban sớm vừa lóe lên…
N.T.N (TP. HCM)
N.T.N (TP. HCM)
0 nhận xét:
Đăng nhận xét